This study will touch on the legal knowledge of the use of consumer products that apply mixed (ikhtilat) halal and illegal elements. The focus of this study is the issue of confusion (consumer) on the usability of a particular product, especially the food being tried to solve based on the al-ihtiyat method. The necessity or restriction of the use of the syubhah product based on al-ihtiyat should consider several factors such as the rate and quantity of mix and halal dominance of the goods, products or consumer goods as a whole. Therefore, this study will look at and analyze the position of al-ihtiyat in the discussion of the fuqaha and then submit some solutions that can solve the confusion of the legal status of the use of any halal products, materials, objects and resources mixed with illegal elements.
Keywords: Syubhah, ihtiyat, halal, haram, mixing.
Abstrak
Kajian ini akan menyentuh tentang pengetahuan hukum penggunaan produk kepenggunaan yang berlaku percampuran (ikhtilat) unsur halal dan haram. Fokus kajian ini ialah isu kekeliruan (syubhah) pengguna terhadap kebolehgunaan sesuatu produk khususnya makanan yang cuba diatasi berdasarkan kaedah al-ihtiyat. Keharusan atau larangan penggunaan produk syubhah berdasarkan al-ihtiyat tersebut perlu mempertimbangkan beberapa faktor seperti kadar dan kuantiti campuran serta dominasi halal haram terhadap barangan, produk atau barangan pengguna secara keseluruhan. Justeru, kajian ini akan melihat dan menganalisis kedudukan al-ihtiyat dalam perbincangan para fuqaha dan seterusnya mengemukakan beberapa solusi yang boleh menyelesaikan kekeliruan status hukum penggunaan sebarang produk, bahan, benda dan sumber halal yang bercampur dengan unsur haram.
Kata kunci: Syubhah, ihtiyat, halal, haram, percampuran.
Abu Dawud, Sulayman ibn al-Ashcath al-Sajastani. 1999. Masa’il al-Imam Ahmad. Misr: Maktabah Ibn Taymiyyah.
Al-Amidi, Sayf al-Din cAli ibn Muhammad. 2003. al-Ihkam fi Usul al-Ahkam. jil. 4. Riyad: Dar al-Sumayci.
Albahusayn, Yacqub cAbd al-Wahhab. 2001. Rafc al-Harj fi al-Sharicah al-Islamiyyah Dirasah Usuliyyah Ta’siliyyah, Riyad: Maktabah al-Rushd.
Al-Bayhaqi, Ahmad ibn al-Husayn. 1994. Sunan al-Bayhaqi al-Kubra. jil. 9. Makkah al-Mukarramah: Maktabah al-Baz,
Al-Bukhari, Muhammad Ibn Isma’il 2002, Sahih al-Bukhari. Dimasqh: Dar Ibn Kathir.
Al-cAttar, Hassan ibn Ahmad. T.th. Hashiyah al-Attar ala Sharh al-Jalal al-Mahalli cAla Jamc al-Jawamic. jil. 1. Beirut: Dar al-Kutub al-Ilmiyyah.
Al-Fayyumi, Ahmad ibn Muhammad. T.th. al-Misbah al-Munir. jil. 1. Beirut: al-Maktabah al-Islamiyyah.
Al-Ghazzali, Abu Hamid Muhammad Ibn Muhammad. 1987. al-Halal wa al-Haram. Beirut: Dar al-Jayl.
Al-Ghazzali, Abu Hamid Muhammad ibn Muhammad. T.th. Ihya’ cUlum al-Din. jil. 2. Beirut: Dar al-Macrifah.
Al-Hakim, Muhammad ibn Abd Allah al-Naysaburi. 1990. al-Mustadrak ‘ala al-Sahihayn. jil. 2. Beirut: Dar al-Kutub al-cIlmiyyah.
Al-Jassas, Abu Bakr Ahmad ibn Ali. 1992. Ahkam al-Qur’an. jil. 3. Beirut: Dar Ihya’ al-Turath al-Arabi.
Al-Jurjani, cAli ibn Muhammad al-Sayyid al-Sharif. T.th. al-Tacrifat. Kaherah: Dar al-Fadilah.
Al-Juwayni, Imam al-Haramayn cAbd al-Malik ibn cAbdullah. 1400H. Ghiyath al-Umam fi Iltiyath al-Zalam. Iskandariyyah: Dar al-Dacwah.
Al-Kasani, Ala’ al-Din Abi Bakr ibn Mascud. 2003. Bada’i c al-Sana’ic fi Tartib al-Shara’ic. Beirut: Dar al-Kutub al-cIlmiyyah.
Al-Mirdawi, Ala’ al-Din Abu al-Hasan Ali ibn Sulayman. 1998. al-Insaf fi Ma’rifat al-Rajih min al-Khilaf ‘ala Mazhab al-Imam Ahmad ibn Hanbal, jil. 1. Beirut: Dar Ihya’ al-Turath al-Arabi.
Al-Nawawi, Muhy al-Din ibn Sharaf. 2000. al-Minhaj Sharh Sahih Muslim ibn al-Hajjaj. jil. 11. Beirut: Dar al-Macrifah.
Al-Nawawi, Muhy al-Din Yahya ibn Sharaf. 1991. Rawdat al-Talibin wa cUmdat al-Muftin. jil. 1. Beirut: al-Maktab al-Islami.
Al-Qaradawi, Yusuf cAbdullah. 2011. Taysir al-Fiqh li al-Muslim al-Mucasir fi Daw' al-Qur'an wa al-Sunnah. Beirut: Mu’assasat al-Risalah.
Al-Qarafi, Abu al-cAbbas Ahmad ibn Idris. 1998, al-Furuq. jil. 4. Beirut: Dar al-Kutub al-Ilmiyyah.
Al-Qarafi, Shihab al-Din Ahmad ibn Idris. 2001. Anwar al-Buruq fi Anwa’ al-Furuq. jil. 2. Kaherah: Dar al-Salam.
Al-Qurtubi, Muhammad ibn Ahmad. 2006. al-Jamic li Ahkam al-Qur’an. jil. 2. Beirut: Al-Resalah Publishers.
Al-Razi, Muhammad ibn cUmar. 1979. al-Mahsul fi Ilm al-Usul. jil. 5. Riyad: Jamicah al-Imam Muhammad ibn Sacud al-Islamiyyah.
Al-Sarakhsi, Shams al-Din Muhammad ibn Abi Sah.l 2000. al-Mabsut. edisi ke-4, Beirut: Dar al-Fikr.
Al-Shatibi, Abu Ishaq Ibrahim Ibn Musa. T.th. al-Muwafaqat Fi Usul al-Sharicah. jil. 1. Beirut: Dar al-Kutub al-Ilmiyyah.
Al-Shawkani, Muhammad ibn cAli. T.th. Kashf al-Shubuhat can al-Mushtabihat. Misr: Matbacah al-Ma’ahid.
Al-Suyuti, Jalal al-Din cAbd al-Rahman. 1983. al-Ashbah wa al-Naza’ir, Beirut: Dar al-Kutub al-cIlmiyyah.
Al-Tirmizi, Muhammad ibn cIsa. 1996. al-Jamic al-Kabir. jil. 4. Beirut: Dar al-Gharb al-Islami.
Al-Zarkashi, Badr al-Din Muhammad ibn Abd Allah Bahadur. 1994. al-Bahr al-Muhit fi Usul al-Fiqh. jil. 1. T.tp: Dar al-Kutub.
Al-Zarkhasi, Badr al-Din Muhammad ibn Bahadur. 2000. al-Bahr al-Muhit fi Usul al-Fiqh. jil. 4. Beirut: Dar al-Kutub al-cIlmiyyah.
Humayd, Salih ibn cAbdullah. 1982. Rafc al-Harj fi al-Sharicah al-Islamiyyah Dawabituhu wa Tatbiqatuhu, Umm al-Qura University, Makkah. Tesis Ph.D. Tidak diterbitkan.
Ibn al-cArabi, Abu Bakr Muhammad ibn cAbdullah. 2003. Ahkam al-Qur’an. jil.1. T.tp: T.pt.
Ibn al-Qayyim. 1999. Ighathah al-Lahfan fi Masayid al-Shaytan. jil. 1. T.tp: Dar Ibn al-Jawzi.
Ibn al-Qayyim, Shams al-Din Abu cAbdillah. 1982. al-Ruh. Beirut: Dar al-Kutub al-cIlmiyyah.
Ibn cAbd al-Salam, cIzz al-Din cAbd al-cAziz. 1990, Qawacid al-Ahkam fi Masalih al-Anam. jil. 2. Beirut: Mu’asasah al-Rayyan.
Ibn Faris, Abu al-Husayn. 1979. Mucjam Maqayis al-Lughah. jil. 2. T.tp: Dar al-Fikr.
Ibn Hazm, Abu Muhammad Ali ibn Ahmad. T.th. al-Ihkam fi Usul al-Ahkam. jil. 6. Beirut: Dar al-Afaq al-Jadidah.
Ibn Kathir, Isma’il ibn Umar. 1999. Tafsir al-Qur’an al-Azim. jil. 1. Riyad: Dar Tayyibah.
Ibn Manzur, Jamal al-Din Muhammad ibn Mukram. T.th. Lisan al-cArab, jil. 7. Beirut: Dar Sadir.
Ibn Qayyim, Shams al-Din Muhammad ibn Abi Bakr. T.th. Bada’ic al-Fawa’id. jil. 3. Beirut: Dar al-Kitab al-Arabi.
Ibn Qudamah, Abu Muhammad cAbdullah ibn Ahmad. T.th. al-Mughniyy. jil. 3. Beirut: Dar al-Kitab al-Arabi.
Ibn Qudamah, Ahmad ibn cAbd al-Rahman al-Maqdisi. 1991, Mukhtasar Minhaj al-Qasidin, T.tp: Dar al-Hikmah.
Ibn Taymiyyah, Ahmad ibn cAbd al-Halim. 2004. Majmuc Fatawa. jil. 20. Madinah Munawwarah: Mujammac al-Malik Fahd.
Izz al-Din, Ibn cAbd al-Salam. 2003. Shajarat al-Macarif wa al-Ahwal wa Salih al-Aqwal wa al-Acmal. Beirut: Dar al-Kutub al-cIlmiyyah.
Malik ibn Anas, al-Asbuhi. 2004. al-Muwatta’. jil. 3. T.tp: Mu’assasah Zayid ibn Sultan Al Nahyan.
Malik ibn Anas, al-Asbuhi. 1994. al-Mudawwanah al-Kubra. jil. 1. Beirut: Dar al-Kutub al-cIlmiyyah.
Muslim, Abu al-Husayn ibn al-Hajjaj. 2006. Sahih Muslim, Riyad: Dar Tayyibah.
Shakir, Munib Mahmud. 1998. al-cAmal bi al-Ihtiyat fi al-Fiqh al-Islami. Beirut: Dar Ihya’ al-Turath al-cArabi.
Simaci, Muhammad cUmar. 2006, Nazariyyat al-Ihtiyat al-Fiqhiyy Dirasah Ta’siliyyah Tatbiqiyyah. University of Jordan. Tesis Ph.D tidak diterbitkan.
Internet
cAlim, cAbd Rabb al-Nabiy. T.th. Qacidat al-Ihtiyat Fi Al-Sharicat Al-Islamiyyah Wa Tatbiqatuha Lada Bacd Mufassir al-cAsr al-Hadith. http://www.islamfeqh.com/Nawazel/NawazelItem.aspx?NawazelItemID=274 (diakses pada 5 Januari 2014).
Ilyas Belka. http://ilyassbelga.blogspot.com/2012/01/blog-post_5943.html (diakses pada 6 Januari 2014).
Al-Raysuni, Qutb T.th. al-Ihtiyat al-Shar’i Haqiqatuhu wa Dawabituhu dalam www.denama.com/main/articles.aspx?article_no=7741&pgtyp=66 (Diakses pada 24 Disember 2013).