Deviant teaching is one of the most important subjects in the issuance of fatwa in Malaysia. Despite the fact that the subject is not much related to fiqh, most of the fatwa issued officially in state gazette was on deviant teaching. Once a particular teaching is considered deviant through fatwa, the state agency, especially the Islamic religious department will take necessary steps to enforce the fatwa by prosecuting individuals involved. It has been noted by many that prosecution of offenders under this category was difficult due to administrative and procedural issues especially matter of evidence. It is therefore the aim of this article to discuss some aspects of fatwa on deviant teaching and issues related to its enforcement in Malaysia. The article will also discuss briefly some introduction on subject of fatwa and provide some development on the enforcement of deviant teachings in Malaysia.

Abstrak

Ajaran sesat merupakan satu tajuk penting dalam pengeluaran fatwa di Malaysia. Sungguhpun tajuk ini tidak menyentuh aspek hukum fiqh, kebanyakan fatwa rasmi seperti yang terkandung dalam warta kerajaan adalah menyentuh  ajaran  sesat.  Apabila  sesuatu  ajaran  itu dianggap sesat melalui fatwa, agensi kerajaan yang berkaitan terutamanya Jabatan Agama Islam akan mengambil langkah-langkah untuk menguatkuasakan fatwa berkenaan melalui pendakwaan terhadap individu yang terlibat dengan ajaran berkenaan. Ramai  pihak beranggapan bahawa tindakan pendakwaan dalam kategori kesalahan ini agak sukar untuk disabitkan memandangkan kesukaran dalam masalah pembuktian dan prosedur. Tujuan artikel ini adalah untuk membincangkan beberapa aspek dan isu fatwa mengenai ajaran sesat yang berkaitan dengan penguatkuasaan di Malaysia. Artikel ini juga akan menerangkan secara ringkas pendahuluan mengenai fatwa dan perkembangan mengenai penguatkuasaan fatwa ajaran sesat di Malaysia

Abdul Fatah Haron Ibrahim. Pengaruh Kebatinan Dalam Masyarakat Islam di Malaysia, Kuala Lumpur: Yayasan Islam Terengganu, 1999.
Abdul Fatah Haron Ibrahim. Peranan Tuan Guru Dato’Syed Alwi Tahir al-Haddad Dalam Menentang Ajaran Sesat. Majls Memperingati Tokoh Ulama Silam Yang Ke IX 198/84, Bangi: Fakulti Pengajian Islam, UKM dan Kerajaan Negeri Johor, 1984.
Abdulfatah Haron Ibrahim. Ajaran Sesat. Kuala Lumpur: Dewan Bahasa dan Pustaka, 1994. Edisi ke-S (pertama diterbitkan pada tahun 1985 dengan tajuk Gerakan Sulit Wujudiah-Batiniah di Malaysia).
Abdulfatah Haron Ibrahim. Sanggahan Ke Atas Kitab Kasyf al-Asrar, Kuala Lumpur: Jabatan Kemajuan Islam Malaysia, 2000.
Abdullah Hj Abd Wahab. Tentangan dan Cabaran Kepada Islam di Sepanjang Zaman, Ampang: Penerbit AWAS, 1985.
Ahmad Hidayat Buang (ed.), Fatwa di Malaysia, Kuala Lumpur: Jabatan Syariah dan Undang-undang, APIUM, 2003.
Ahmad Hidayat Buang dan Khadijah Mohd Khambali @ Hambali, Bentuk dan Statisik Fatwa dalam Ahmad Hidayat Buang (ed.) Fatwa di Malaysia, cetakan pertama, Kuala Lumpur: Mashi Publication, 2004.
Ahmad Mohamad Ibrahim, Acara Mufti Membuat Fatwa dalam Abdul Monir Yaacob dan Wan Roslili Abd. Majid (ed.), Mufti dan Fatwa di Negara-negara Asean, Cetakan Pertama 1998, Kuala Terengganu: Percetakan Yayasan Islam Terenganu, 1998.
al-Badakhshi. Manahij al-‘Uqul Sharh Minhaj al-Wusul fl ‘Ilm al-Usul li al-Qadi al-Baydawi, 3 Juzuk, Beirut: Dar al-Kutub al-‘Ilmiyyah, 1984.
Ali Hasballah (1964). Usul al-Tashri‘ al-Islami, cetakan ketiga, Mesir: Dar al-Ma‘arif, 1959.
al-Majlis al-A’la li al-Shu’un al-Islamiyyah, Mawsu’at al-Fiqh al- Islami, Wizarah al-Awqaf, 1986.
Jabatan Agama Islam Selangor, Bahagian Penyelidikan dan Pembangunan. Ajaran, Amalan dan Fahaman Yang Telah Difatwakan Menyeleweng dan Sesat Dalam Negeri Selangor Sepanjang 1998, t.t.
Jabatan Agama Islam Selangor, Bahagian Penyelidikan. Ajaran dan Amalan Yang Telah Difatwakan Menyeleweng dan Sesat Dalam Negeri Selangor (1985-1995), t.t.
Jabatan Mufti Pulau Pinang, Jurnal Isu-isu Semasa Black Metal, 2001.
Jabatan Perdana Menteri, Bahagian Hal Ehwal Islam. Kriteria-kriteria Ajaran Sesat, Kuala Lumpur, 1994.
Jamaluddin al-Qasimi, Kitab al-Fatwa fl al-Islam, Beirut, tanpa tarikh. (cetakan asal Damsyik 1911)
Khadijah Mohd Khambali @ Hambali. Analisis Fatwa-fatwa Usuluddin: Tumpuan Kepada Ajaran Salah. Dalam Ahmad Hidayat Buang (ed.), Fatwa di Malaysia, Kuala Lumpur: Jabatan Syariah dan Undang-undang, APIUM, 2003.
Mahmud Saedon A Othman. Institusi Pentadbiran Undang-undang dan Kehakiman Islam, Kuala Lumpur: DBP, 1996.
Mohd Daud Bakar. Instrumen Fatwa Dalam Perkembangan Perundangan Islam. Jurnal Syariah, Jilid 5, Bilangan 1, Januari 1997.
Mohd Nor Mamat. Pemikiran Islam dan Dunia Hari Ini, Kuala Lumpur: Univision Press, 1999.
Muhammad Abu Zahrah. Usul al-Fiqh, Kaherah: Dar al-Fikr al-Arabi, 1997 (ulang cetak dari 1958).
Mustafa Hj Daud, Ajaran Sesat di Malaysia: Fenomena, Kesan, Faktor dan Penyelesaian. Prosiding Kertas Kerja Gejala Sosial, Universiti Utara Malaysia, 1995.
Othman Ishak. Fatwa Dalam Perundangan Islam, Petaling Jaya: Fajar Bakti, 1981.
Rasjidi, H.M. Islam dan Kebatinan, Jakarta: Bulan Bintang, 1974 (pertama diterbitkan pada 1971).
Shah Saleem Faruqi, “Beauty Contests and Syariah Law in Selangor”, [1997] 4 Current Law Journal, hh.i-xiv.
Wahbah Zuhayli. Usul al-Fiqh al-Islami, 2 Juzuk, Damsyik: Dar al- Fikr, 1996.
Wan Mohd Azam. Ajaran Sesat, Kuala Lumpur: IIUM, 2001.
Yusuf Zaki Yaacob. Pembungkaran Rascia Subud, Kota Bharu: Pustaka Dian Press, 1380H.
Zakaria Stapa dan Mohamed Asin Dollah, Mengenal Ajaran Sesat di Malaysia dalam (eds.), Islam Akidah dan Kerohanian, (edisi kedua), Bangi: Penerbit UKM, 1998, (pertama kali diterbitkan pada 1996).
Undang-undang Bertulis/Statut
Akta Kesalahan Jenayah Syariah Wilayah-wilayah Persekutuan 1957, (Akta 559)
Akta Pentadbiran Undang-undang Islam (Wilayah-Wilayah Persekutuan) 1993 (Akta 505)
Seksyen 3 Pemujaan Salah, Akta Kesalahan Jenayah Syariah Wilayah- wilayah Persekutuan 1957, (Akta 559).
Seksyen 4 Doktrin Palsu. Akta Kesalahan Jenayah Syariah Wilayah- wilayah Persekutuan 1957, (Akta 559).
Seksyen 5 Mengembangkan Doktrin Agama dan sebagainya, Akta Kesalahan Jenayah Syariah Wilayah-wilayah Persekutuan 1957, (Akta 559).
Seksyen 6 Dakwaan Palsu. Akta Kesalahan Jenayah Syariah Wilayah- wilayah Persekutuan 1957, (Akta 559).

Akhbar
Federal Law to be Applied in Monitoring Suspected Deviationist, New Straits Times, Z6 Julai 2000.
Guna ISA ke Atas Gerakan Anti Hadis, Utusan Malaysia, 12 April 2002.
JAIM Kawal Amalan Puja Makam, Utusan Malaysia, 16 Mei 2000.
Jakim Kesan 125 Ajaran Sesat, Utusan Malaysia, 02 Mei 2002.
Jakim Kesan 125 Ajaran Sesat, Utusan Malaysia, 12 Julai 2004.
Kerajaan Diminta Siasat Kemunculan Ajaran Sesat, Utusan Malaysia, 25 April 2002.
Mohtar: Al-Ma’unah Cuba Guling Kerajaan, Utusan Malaysia, 12 September 2000.
Police to Monitor Religious Groups and JAKIM, RoS to Scrutinise Applications, Utucan Malaysia, 14 Julai 2000.
Bomoh Detained for Violating Order, New Strais Times, 02 November 2000.
Rasul Melayu Gets 10 Years Jail, The Star, 21 October 2009.

Temu bual
Che Alias Che Ismail, Penguasa Pusat Pemulihan Akidah Jelebu, Negeri Sembilan, pada 6 Ogos 2003 melalui telefon.
Mohd Hilmi Saadan, Penolong Pengarah Pusat Pemurniaan Akidah JAIS, Hulu Yam Selangor, pada 6 Ogos 2003 melalui telefon.
Y.Bhg. Brig. Jen. (B) Dato’ Abdul Hamid b. Hj. Zainal Abidin Ketua Pengarah JAKIM, pada 25 Jun 1998 di Pusat Islam, Kuala Lumpur.